فستیوال ونیز یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان به شمار می‌رود. هفتاد و هفتمین جشنواره بین المللی فیلم ونیز که اولین رویداد مهم سینمایی پس از بحران کرونا است، به صورت فیزیکی و از 2 تا 12 سپتامبر 2020 برگزار شد. جشنواره امسال در چهار بخش، به کارگردانی آلبرتو باربرا و برنامه ریزی La Biennale di Venezia در 22 شهریور 1399 به کار خود پایان دارد. در این مقاله برخی از وقایع هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز را برای شما شرح می‌دهیم.
بخش رسمی جشنواره ونیز
هیئت داوران بخش رسمی جشنواره ونیز، مسئولیت انتخاب برنده شیر طلای بهترین فیلم، شیر نقره‌ای جایزه بزرگ هیئت داوران، شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی، جوایز بهترین بازیگر زن و مرد جشنواره و جایزه مارچلو ماسترویانی (ویژه بهترین بازیگر نو ظهور مرد یا زن) را بر عهده دارند. در ادامه معرفی کوتاهی از هیئت داوران امسال این بخش از جشنواره خواهیم‌داشت:
کیت بلانشیت (Cate Blanchett)
بازیگر، تهیه‌کننده و فعال اجتماعی که همیشه اعمال خیرخواهانه‌اش با تحسین بین‌المللی همراه بوده‌است. حمایت مداوم او از محیط زیست، هنر و اهداف بشردوستانه، بلانشیت را به یک شخصیت محبوب تبدیل کرده‌است. در سال 2018، کیت بلانشیت به عنوان رئیس هیئت داوران هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن فرانسه فعالیت کرد. بازی‌های خارق‌العاده وی باعث شده‌است که بلانشیت موفق به کسب سه جایزه BAFTA، دو جایزه اسکار، سه جایزه Golden Globe و همچنین نامزدهای متعددی برای دریافت جایزه شود. بلانشیت در تئاتر نیز حرفی برای گفتن دارد؛ بطوریکه شش سال با همکاری شریک زندگی خود، اندرو آپتون، شرکت تئاتر سیدنی را به عنوان مدیر هنری و مدیرعامل مشترک اداره می‌کرد. او برای بازی‌های خود بر روی صحنه تئاتر نامزد تونی شد و جایزه بزرگداشت صد سالگی ایبسن را دریافت کرد. بلانشیت به عنوان رئیس هیئت داوران در هفتاد و هفتمین فستیوال ونیز حضور دارد.
مت دیلون (Matt Dillon)
موفقیت مت دیلون طی سه دهه، طیف گسترده‌ای از استعدادهای دراماتیک و کمدی او را به نمایش گذاشته‌است. دیلون توانایی خود را با بازی در نقش یک پلیس نژادپرست در فیلم Crash نشان داد؛ بطوریکه این نقش وی تحسین منتقدین را برای او به ارمغان آورد. با بازی در این نقش، دیلون موفق به نامزدی اسکار، گلدون گلوب، انجمن بازیگران سینما، جایزه منتقدین و BAFTA شد و یک جایزه روح مستقل را نیز کسب کرد.
ورونیکا فرانتس (Veronika Franz)
ورونیکا فرانتس، کارگردان و فیلمنامه‌نویس اتریشی کار خود را به عنوان خبرنگار در روزنامه Tageszeitung Kurier آغاز کرد. اولین تجربه کارگردانی وی برای فیلم Goodnight Mommy، موفق به کسب جوایز متعددی در بخش اوریزونتی جشنواره ونیز 2014 شد.
جوانا هاگ (Joanna Hogg)
جوانا هاگ کارگردان و فیلمنامه‌نویس انگلیسی که آخرین فیلم او به تهیه کنندگی مارتین اسکورسیزی موفق به دریافت جایزه بزرگ هیئت داوران دراماتیک سینمای جهان در جشنواره فیلم ساندنس 2019 شد.
نیکولا لاگیویا (Nicola Lagioia)
نیکولا لاگیویا نویسنده ایتالیایی که کتاب‌ها و نوشته‌های وی علاوه بر دریافت جوایز متعدد، در 15 کشور جهان نیز ترجمه شده‌است.
کریستین پتزولد (Christian Petzold)
کریستین پتزولد یکی از برجسته‌ترین کارگردانان و فیلمنامه‌نویسان آلمان است که در آخرین افتخارآفرینی‌اش موفق به دریافت جایزه به Fipresci برای فیلم Undine در جشنواره برلین 2020 شد.
لودیواین سانیر (Ludivine Sagnier)
لودیواین سانیر بازیگر فرانسوی که نقش آفرینی‌های هنرمندانه‌اش او را به یکی از مشهورترین بازیگران فرانسه تبدیل کرده‌است.
بخش اوریزونتی (بخش افق‌ها)
هیئت داوران بخش افق‌ها جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، جایزه ویژه هیئت داوران، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین فیلمنامه و جایزه بهترین فیلم کوتاه را به برندگان این بخش اعطا می‌کنند.
کلر دنیس (بازیگر، کارگردان و فیلمنامه نویس فرانسوی)، اسکار آلگریا (کارگردان اسپانیایی)، فرانچسکا کومنچینی (کارگردان و فیلمنامه نویس ایتالیایی)، کاتریل شوری (تهیه‌کننده اسرائیلی) و کریستین واچون (تهیه کننده آمریکایی) اعضای تیم داوری بخش افق‌های هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز را تشکیل دادند.
جایزه “لوئیجی دی لاورنتیس”
جایزه “لوئیجی دی لاورنتیس” جشنواره ونیز به فیلم اولی‌ها اعطا می‌شود. کلودیو جیووانسی (کارگردان، فیلمنامه‌نویس و کارگردان ایتالیایی)، رمی بونهام (مدیر و برنامه جشنواره‌های بین‌المللی فیلم)، دورا بوچوچا (تهیه‌کننده تونسی) داوری این بخش از جشنواره امسال را به عهده داشتند. جایزه “لوئیجی د لاورنتیس” ونیز برای یک فیلم سینمایی همراه با یک جایزه نقدی 100000 دلار اهدا شد که این مبلغ به طور مساوری بین کارگردان و تهیه‌کننده فیلم برنده تقسیم می‌شود.
بخش واقعیت مجازی
سلین تریکارت (داستان‌نویس آمریکایی)، آصف کاپادیا (کارگردان انگلیسی) و هیدئو کوجیما (نویسنده بازی‌های ویدئویی ژاپنی) اعضای بخش واقعیت مجازی امسال جشنواره را تشکیل دادند.
برندگان جوایز
بخش رسمی جشنواره
در این بخش از جشنواره ونیز 18 فیلم به رقابت با یکدیگر پرداختند که منتخبین هیئت داوران به شرح زیر است:
شیر طلایی بهترین فیلم:
فیلم Nomadland (عشایر) به کارگردانی، تهیه‌کنندگی و فیلمنامه‌نویسی Chloé Zhao محصول ایالات متحده آمریکا
شیر نقره‌ای جایزه بزرگ هیئت داوران:
فیلم Nuevo Orden (سفارش جدید) به کارگردانی، تهیه‌کنندگی و فیلمنامه‌نویسی Michel Franco محصول مشترک مکزیک و فرانسه
شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی:
فیلم Spy No Tsuma (همسر یک جاسوس) به کارگردانی Kiyoshi Kurosawa محصول کشور ژاپن
جایزه ویژه هیئت داوران:
فیلم Dorogie Tovarischi (همرزمان عزیز) به کارگردانی و تهیه‌کنندگی Andrei Konchalovsky محصول کشور روسیه
جایزه بهترین فیلمنامه:
فیلم The Disciple (مرید) به فیلمنامه نویسی Chaitanya Tamhane محصول کشور هند
جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن:
Vanessa Kirby برای فیلم Pieces of a woman (تکه‌های یک زن) محصول مشترک کانادا و مجارستان
جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد:
Pierfrancesco Favino برای فیلم Padrenostro محصول کشور ایتالیا
جایزه مارچلو ماسترویانی (ویژه بهترین بازیگر نو ظهور مرد یا زن):
روح الله زمانی برای فیلم خورشید محصول کشور ایران
جوایز بخش افق‌ها
در این بخش از جشنواره ونیز 19 فیلم بلند و 12 فیلم کوتاه به رقابت با یکدیگر پرداختند که منتخبین هیئت داوران به شرح زیر است:
جایزه بهترین فیلم:
دشت خاموش به کارگردانی احمد بهرامی محصول کشور ایران
جایزه بهترین کارگردانی:
Lav Diaz برای فیلم LAHI, HAYOP محصول کشور فیلیپین
جایزه هیئت داوران:
فیلم LISTEN به کارگردانی Ana Rocha de Sousa محصول مشترک انگلستان و پرتغال
جایزه بهترین تهیه‌کنندگی:
Pietro Castellitto برای فیلم I PREDATORI محصول کشور ایتالیا
جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن:
Khansa Batma برای فیلم ZANKA CONTACT محصول فرانسه، مراکش، بلژیک
جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد:
Yahya Mahayni برای فیلم THE MAN WHO SOLD HIS SKIN محصول تونس، فرانسه، آلمان، بلژیک و سوئد
جایزه بهترین فیلم کوتاه:
فیلم ENTRE TÚ Y MILAGROS به کارگردانی Mariana Saffon محصول مشترک آمریکا و کلمبیا
فیلم خورشید در جشنواره ونیز
فیلم خورشید به کارگردانی مجید مجیدی تنها نماینده ایران در بخش رسمی هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز بود.
این فیلم در سومین روز جشنواره ونیز و در روز 15 شهریور با 14 نمایش به روی پرده رفت. داستان فیلم خورشید درباره علی 12 ساله و سه دوستش است که به سختی با هم کار می‌کنند تا مخارج خانواده خود را تأمین کنند. در یک واقعه غیرمنتظره، به علی مأموریت داده می‌شود تا گنج پنهان شده در زیرزمین یک مدرسه را پیدا کند. در این فیلم جواد عزتی، علی نصیریان، طناز طباطبایی، روح الله زمانی و شمیلا شیرزاد نقش‌آفرینی کرده‌اند. با توجه به کارنامه مجیدی به نظر می‌رسد در این فیلم نیز او به یکی از موضوعات اجتماعی پرداخته‌است. فیلم خورشید برنده بهترین فیلم و فیلمنامه در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر شد.
جوایز فیلم خورشید در جشنواره ونیز
روح الله زمانی جایزه مارچلو ماسترویانی (ویژه بهترین بازیگر نو ظهور) را از آن خود کرد. او که به دلیل ابتلا به کرونا نتوانسته‌بود در جشنواره حاضر شود، طی یک پیام ویدئویی از هیئت داوران و مجید مجیدی تشکر کرد. شمیلا شیرزاد و مجید مجیدی به جای روح الله زمانی برای دریافت جایزه به روی صحنه رفتند.
نظرات منتقدین درباره فیلم خورشید
فیلم خورشید در مجموع امتیاز متوسطی از منتقدان گرفت. بالاترین امتیاز را هالیوود ریپورتر با امتیاز 4 از 5 به این فیلم داده‌است. در رتبه‌های بعدی منقد ایندی وایر با امتیاز 3 از 4 و منتقد روزنامه دی والت آلمان امتیاز 3 از 5 را به فیلم خورشید داده‌اند. پایین‌ترین امتیازها را منتقد نشریه لانگ تیک ایتالیا (1.5 از 4) و منتقد پوزیتیف فرانسه (1.5 از 5) به فیلم مجیدی داده‌اند.
هالیوود ریپورتر درباره فیلم خورشید نوشته‌است: «مجید مجیدی کارگردان ایرانی از نظر بصری خیره‌کننده‌ترین و هیجان‌انگیزترین فیلم‌ها را در سینمای جهان درباره وضعیت جوانان کم برخوردار، استثمار شده و بدسرپرست ساخته‌است و خورشید یکی از بهترین آن‌هاست.»
Lucia Tedesco منتقد ایتالیایی درباره آخرین فیلم مجید مجیدی گفته‌است: « خورشید یک درام پر تحرک ایرانی است که با صدای بلند کار کودکان را محکوم می‌کند. مجیدی سعی دارد در این فیلم موضوعات فقر، مشکلات کودکان ایرانی و افغان، کار کودکان و بی تفاوتی جامعه به آن‌ها را با یکدیگر پیوند دهد؛ اما به نظر می‌رسد موفق نشده ساختاری منسجم نمایش دهد. جاه طلبی مجیدی برای بررسی موضوعات مختلف قابل تحسین است اما متأسفانه بخشی از نقش‌ها به درستی شخصیت‌پردازی نشده‌اند.»
فیلم جهان با من برقص یکی دیگر از فیلم‌های جواد عزتی است. در مقاله زیر به نقد و معرفی فیلم جهان با من برقص پرداخته شده‌است:
معرفی و نقد فیلم جهان با من برقص
فیلم دشت خاموش در جشنواره ونیز
فیلم دشت خاموش به کارگردانی احمد بهرامی در بخش افق‌های جشنواره شرکت کرد. در این فیلم علی باقری، فرخ نعمتی، مهدیه نساج، مجید فرهنگ و تورج الوند نقش‌آفرینی کرده‌اند. داستان فیلم درباره لطف الله مردی تنهاست که به عنوان پیشکار در یک کوره آجرپزی کار می‌کند و رابط میان صاحب کوره و کارگران است. صاحب کوره روزی همه کارگران را جمع کرده و خبری را به آن‌ها می‌دهد که زندگی همه کارگران را دچار دگرگونی می‌کند. فیلم دشت خاموش موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم بخش افق‌های جشنواره ونیز شد. احمد بهرامی که در جشنواره حضور نداشت طی یک پیام ویدئویی از آلبرتو باربرا (کارگردان جشنواره) و همکارانش تشکر کرد.
اگر به سینما علاقه دارید، در مقاله زیر به بررسی و معرفی فیلم‌های برتر سینمای ایران از نظر سایت IMDB پرداخته شده‌است:
فیلم‌های برتر سینمای ایران از نظر سایت IMDB
فیلم جنایت بی‌دقت در جشنواره ونیز
فیلم جنایت بی‌دقت به کارگردانی شهرام مکری با الهام از حادثه ی سینما رکس آبادان ساخته شده‌است. این فیلم توانست جایزه بهترین فیلمنامه اورجینال را از انجمن منتقدان مستقل جشنواره ونیز از آن خود کند.
