تغذیه و سلامت

زغال فعال ؛ خوب یا بد؟

شاید تا به حال از زغال فقط برای پخت کباب استفاده کرده باشید و یا نام زغال را در محصولات آرایشی و بهداشتی مانند ماسک زغال شنیده باشید. اما تا به حال نام زغال فعال به گوشتان خورده است؟ زغال فعال یک پودر سیاه و بدون بو است که از گرم کردن مواد غنی از کربن مانند چوب، زغال سنگ نارس، پوست نارگیل و خاک اره در دمای بسیار بالا به دست می‌آید. این فرآیند باعث می‌شود زغال فعال بافت متخلخل‌تری نسبت به زغال معمولی داشته باشد. در این مقاله همه چیز را درباره زغال فعال بررسی می‌کنیم تا بتوانید به راحتی درباره خرید محصولات حاوی این ترکیب تصمیم بگیرید.

فواید

بافت متخلخل زغال فعال خواص شگفت‌انگیزی را برای این ماده فراهم می‌آورد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ضدسم

زغال فعال به دلیل خاصیت اتصال به سموم، دارای کاربردهای پزشکی مختلفی است. از اوایل سال 1800 میلادی، زغال فعال به عنوان نوعی پادزهر شناخته می‌شود؛ چرا که ساختار این ترکیب دارای بار الکتریکی منفی است که باعث می‌شود به مولکول‌های دارای بار مثبت مانند سموم جذب شود. این خاصیت زغال فعال کمک می‌کند تا سموم شیمیایی در روده به دام انداخته شوند. این ترکیب مفید برای درمان مصرف بیش از حد داروها استفاده می‌شود؛ به طوری که مصرف 50 تا 100 گرم زغال فعال 5 دقیقه پس از مصرف دارو، احتمال جذب دارو توسط بدن را 74 درصد کاهش می‌دهد.

از آنجا که زغال فعال جذب بدن نمی‌شود، سموم متصل به خود را از طریق مدفوع از بدن خارج می‌کند. لازم به ذکر است که زغال فعال برای درمان همه نوع مسمویت مؤثر نیست و بر روی مسمومی‌ های ناشی از الکل، آهن، لیتیوم، پتاسیم، اسیدها و بازها تأثیر کمی دارد.

بهبود عملکرد کلیه

زغال‌فعال باعث تقویت عملکرد کلیه ها در بیماران کلیوی می‌شود.

به طور معمول کلیه‌های سالم هر گونه مواد زائد را فیلتر می‌کنند؛ با این حال بیمارانی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند، به سختی می‌توانند اوره و سموم دیگر را از بدن دفع کنند. اینجاست که زغال فعال به عنوان نیروی کمکی برای کلیه‌ها شناخته می‌شود؛ اوره و سایر سموم از طریق جریان خون به روده منتقل شده و در آنجا به زغال فعال متصل و از طریق مدفوع خارج می‌شوند.

درمان سندرم بوی ماهی

تری متیل آمین ترکیبی در بدن است که بویی شبیه بوی ماهی فاسد شده دارد. بدن افراد سالم می‌تواند قبل از دفع ادرار تری متیل آمین را به ترکیبی بی‌بو تبدیل کند؛ اما افرادی که مبتلا به سندرم بوی ماهی هستند، آنزیم مورد نیاز برای این فرآیند را ندارد. این امر باعث تجمع تری متیل آمین در بدن این افراد شده و ادرار، عرق و نفس آن‌ها بوی نامطبوعی دارد. سطح متخلخل زغال فعال باعث می‌شود که به تری متیل آمین متصل شده و به دفع این ترکیب از بدن کمک کند.  

کاهش کلسترول

زغال فعال می‌تواند به کلسترول و اسیدهای صفراوی حاوی کلسترول در روده متصل شده و از جذب آن‌ها توسط بدن جلوگیری کند. مطالعات نشان می‌دهند مصرف 24 گرم زغال فعال در روز به مدت 4 هفته، میزان کلسترول LDL بدن را 25 درصد کاهش می‌دهد.

کلسترول ماده‌ای چربی مانند (لیپید مانند) است که در بدن شما به عنوان ماده‌ی سازنده‌ای برای تولید هورمون‌ها، ویتامین D و اسیدهای گوارشی استفاده می‌شود. کلسترول به شما در تجزیه چربی‌هایی که در غذای‌تان وجود دارد کمک میکند. در مقاله زیر انواع کلسترول بررسی شده است:

از HDL و LDL چه می‌دانید؟

فیلتراسیون آب

زغال‌فعال به عنوان فیلتراسیون آب طبیعی استفاده می‌شود.
زغال‌فعال به عنوان فیلتراسیون آب طبیعی استفاده می‌شود.

مدت‌هاست که از زغال‌فعال به عنوان فیلتراسیون آب طبیعی استفاده می‌شود؛ چرا که می‌تواند سموم، ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و مواد شیمیایی موجود در آب را به خود جذب کند. در مصارف تجاری، مانند مراکز مدیریت پسماند، اغلب از زغال فعال برای فیلتراسیون آب کمک می‌گیرند.

درمان اسهال

باکتری‌ها و داروهایی که باعث اسهال می‌شوند، در بافت متخلخل زغال‌فعال گیر افتاده و از سطح دستگاه گوارش پاک می‌شوند؛ به همین دلیل محققان از این ماده به عنوان درمانی مناسب برای اسهال با کمترین عوارض جانبی، یاد کرده اند.

دئودورانت طبیعی

زغال فعال با جذب بو و گازهای مضر، بوی نامطبوع زیر بغل، کفش و یخچال را از بین می‌برد.

روغن نارگیل نیز یکی دیگر از موادی که می‌تواند به عنوان دئودورانت طبیعی استفاده شود. در مقاله زیر خواص بی‌نظیر روغن نارگیل گفته شده است:

از خواص روغن نارگیل غافل نشوید

درمان کلستاز

صفرا ماده‌ای است که در سلول‌های کبدی ساخته شده و پس از عبور از کبد، وارد کیسه صفرا می‌شود. بیماری کلستاز حالتی است که جریان صفراوی مسدود شده و صفرا در کبد تجمع پیدا می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند مصرف خوراکی زغال فعال به درمان کلستاز به خصوص در دوران بارداری کمک می‌کند.

مراقبت از پوست

زغال‌فعال با جذب ذرات ریز مانند آلودگی‌ها، گرد و غبار، مواد شیمیایی، سموم و باکتری‌ها، سطح پوست را پاکسازی می‌کند.
زغال‌فعال با جذب ذرات ریز مانند آلودگی‌ها، گرد و غبار، مواد شیمیایی، سموم و باکتری‌ها، سطح پوست را پاکسازی می‌کند.

از زغال‌فعال ساخته شده از پوست نارگیل برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود؛ دلیل این امر این است که این ماده مفید با جذب میکروب‌های مضر از اطراف زخم، از عفونت‌های پوستی جلوگیری می‌کند. علاوه بر این به احتمال زیاد اسم ماسک زغال به گوشتان خورده است؛ تحقیقات نیز از خواص این نوع ماسک‌ها پشتیبانی کرده اند، چرا که زغال فعال با جذب ذرات ریز مانند آلودگی‌ها، گرد و غبار، مواد شیمیایی، سموم و باکتری‌ها، سطح پوست را پاکسازی می‌کند.

چه کسی از پوستی سالم، زیبا و درخشان بدش می‌آید؟ برخی از افراد به دنبال درخشان کردن پوست با لوازم آرایشی هستند، برخی دیگر هم با ماسک‌های خانگی. اگر به دنبال ماسک های خانگی برای درخشان کردن پوست هستید، مقاله زیر را بخوانید:

درخشان کردن پوست با ماسک‌های خانگی

رفع سوء هاضمه

مصرف برخی از محصولات حاوی زغال‌فعال می‌توانند درد، نفخ و احساس سیری را در افراد مبتلا به سوء هاضمه کاهش دهند.

بهداشت دهان و دندان

خواص سم زدایی زغال‌فعال ثابت شده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهند این ماده تأثیری بر سفید شدن دندان‌ها ندارد.
خواص سم زدایی زغال‌فعال ثابت شده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهند این ماده تأثیری بر سفید شدن دندان‌ها ندارد.

بسیاری از محصولات بهداشت دهان و دندان که حاوی زغال فعال هستند، ادعا می‌کنند که علاوه بر سفید کردن دندان‌ها، خاصیت ض میکروبی و سم زدایی نیز دارند. درست است که خواص سم زدایی زغال فعال ثابت شده، اما داده‌های آزمایشگاهی و بالینی نشان می‌دهند این ماده تأثیری بر سفید شدن دندان‌ها ندارد.

عوارض جانبی

مصرف خوراکی زغال فعال در اکثر موارد بدون خطر است، اما گاهی اوقات باعث یبوست و سیاه شدن مدفوع شده در موارد نادر با انسداد روده، نارسایی ریه‌ها و کم آبی بدن همراه است. زنان باردار و شیرده نیز باید قبل از استفاده از زغال‌فعال با پزشک خود مشورت کنند.



مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

1 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا